Veel mensen hebben na een lange werkdag last van hun schouders, nek of handen. Op kantoor kan dit bijvoorbeeld komen door het lange zitten, gecombineerd met een verkeerde houding. Hebben jij of één van jouw werknemers lichte klachten? Dan is het verstandig om hier iets aan te doen. Je zit namelijk niet te wachten op chronische RSI-klachten. In dit artikel leggen we uit wat RSI precies is en hoe je het kunt voorkomen of behandelen!
RSI staat voor ‘repetitive strain injury’ en is een verzamelnaam voor verschillende soorten klachten. Denk aan pijn aan de armen, pols, nek of schouders. Mensen gebruiken hier vaak de term muisarm voor, maar er liggen uitgebreidere problemen ten grondslag aan RSI. De klachten worden namelijk niet alleen veroorzaakt door het gebruik van een muis. De pijn die mensen met RSI hebben, wordt veroorzaakt door het niet meer optimaal functioneren van zenuwen, pezen en spieren. Naast pijn behoren ook kramp, tintelingen, krachtsverlies of een verminderde oriëntatie tot de klachten.
RSI wordt vaak veroorzaakt door taken die op de werkvloer worden uitgeoefend. Veelvuldig computergebruik is één van de meest genoemde oorzaken van RSI. Door de weinige variatie in de bewegingen tijdens het werken op de computer, neemt de doorbloeding van spieren namelijk af. De pijn bij RSI wordt vervolgens veroorzaakt door het herhaaldelijk aanspannen van de spieren bij het maken van kleine bewegingen (bijvoorbeeld het klikken met een muis of het typen op een toetsenbord). Tijdens deze handelingen span je herhaaldelijk spieren in je armen en schouders aan, waardoor er overbelasting en daardoor pijn ontstaat. Een natuurlijke reactie op pijn is het aanspannen van de spieren, waardoor de doorbloeding van de spieren nog verder wordt beperkt. Er ontstaat op deze manier een vicieuze cirkel.
Veel mensen merken RSI-klachten niet gelijk op, omdat de symptomen heel geleidelijk verschijnen. De klachten kunnen worden onderverdeeld in drie stadia:
Dit stadium geldt als waarschuwingsfase en wordt gekenmerkt door pijn en vermoeidheidsklachten tijdens of kort na het werk. Deze klachten verdwijnen weer na een kleine rustperiode.
In dit stadium is de pijn heviger en gaan de klachten de dagelijkse activiteiten belemmeren. Je kunt last krijgen van tintelingen, stijfheid en gevoelloosheid. Ook na een weekend rust blijft de pijn aanhouden. Wanneer je hier last van hebt, is het zaak om zo snel mogelijk professionele hulp in te schakelen.
In het derde stadium verdwijnt de pijn helemaal niet meer, ook niet ’s nachts. De armen, schouders en nek kunnen verdoofd aanvoelen, tintelen of opzwellen. Daarnaast kunnen gewrichten gaan kraken en de huidtemperatuur veranderen. Werken is in dit stadium nauwelijks meer mogelijk (zelfs het drinken uit een glas doet al pijn).
RSI voorkomen is beter dan het behandelen, want het herstellen van RSI-klachten duurt lang. We geven daarom een aantal praktische tips voor op de werkvloer om RSI te voorkomen.
Veel mensen hebben de neiging om in een stoel te hangen in plaats van zitten. Op die manier gaat de ruggengraat krom staan, waardoor zenuwen en bloedvaten naar de armen worden afgekneld. Wanneer je zit met een rechte rug, krijgen zenuwen en bloedvaten de ruimte.
Probeer meer afwisseling te vinden in de houding op het werk van jou en je werknemers. Veel bedrijven maken bijvoorbeeld gebruik van werkplekken (verstelbare bureaus) waarbij je kunt staan. Mocht dit niet mogelijk zijn, las dan regelmatig pauzes in.
Er bestaat software waarmee je de gevaren van RSI tijdens de dagelijkse werkzaamheden top-of-mind kunt laten zijn. Dit zijn programma’s die je doorgaans op twee manieren helpen om pauzes in te lassen. De eerste manier is een pauze die je aanspoort even van je computer weg te gaan. De tweede manier is een pauze van 20 seconden, die je eraan herinnert om even aan je houding te denken. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat RSI-software niet helpt bij het voorkomen van RSI. Toch maken veel mensen die al RSI hebben gebruik van zulke programma’s. Het vormt voor veel mensen een mentale ondersteuning en het motiveert om iets te doen aan de slechte gewoontes die RSI veroorzaken.
Probeer daarnaast stress en een (te) hoge werkdruk te vermijden. Werkstress zorgt voor een toename van de spierspanning, waardoor mensen vatbaarder zijn voor RSI-klachten.
Heb je klachten die lijken op de symptomen van RSI? Ga dan zo snel mogelijk naar de huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een fysiotherapeut of houdingstherapeut. Bij 80% van de mensen gaan de klachten uiteindelijk weg. De overige 20% blijft helaas last houden van chronische klachten. RSI kan niet snel genoeg worden ontdekt. Blijf er daarom niet mee rondlopen!
Gelukkig zijn op je werk. Dat wil toch iedereen? Toch is het niet vanzelfsprekend. Uit onderzoek blijkt dat sinds corona de verbinding met collega’s en het werkgeluk van (thuis)werkend Nederland in verschillende sectoren is gedaald. Tijd om aandacht te besteden aan werkgeluk. Psycholoog Elze Versteeve neemt u mee en geeft tips hoe u het werkgeluk onder uw medewerkers kunt vergroten.
Hoe zorg je ervoor dat werknemers met plezier naar hun werk gaan, met liefde een stapje extra zetten voor hun werkgever en lange tijd inzetbaar blijven? ‘Ga samen aan de slag met jobcrafting’, luidt het antwoordt van professor Successful aging at work Annet de Lange. Zij onderzoekt de invloed van jobcrafting en traint werknemers en -gevers hierin.
Nederlanders worden niet alleen steeds ouder, ze blijven ook langer gezond en werken langer door. Gelukkig maar, want de arbeidskrapte is ongekend. Zó kunnen werkgevers bijdragen aan duurzame inzetbaarheid van jong en oud.