Als je een voorspelling mag doen: wanneer kunnen we dan weer terug naar kantoor? 

‘Als je kijkt naar de wet- en regelgeving kunnen we in principe nu al terug naar kantoor, maar blijft het advies van de overheid voorlopig: blijf zoveel mogelijk thuis. Toch zien wij bij onze klanten dat kantoren langzaam weer open gaan, maar daarbij moeten kijken naar de mogelijkheden om dat op een veilige manier te doen. CBRE is al ruim 40 jaar actief op de Nederlandse vastgoedmarkt en wij adviseren gebruikers van kantoren in hoe zij hun kantoor nu, straks en na de crisis kunnen gaan gebruiken. Corona zal een blijvende invloed hebben op het gebouw, de inrichting en het gebruik van nieuwe faciliteiten.’ 

Veel veranderingen, dus. Wat is stap één? 

‘We zijn nu samen met partijen aan het onderzoeken welke kantoren open kunnen en welke niet. We kijken naar de mogelijkheden om 30 tot 40% van de werkplekken weer beschikbaar te kunnen stellen. En dan met name voor werknemers die thuis niet optimaal hun werk kunnen uitoefenen. Dus of omdat ze geen goede thuiswerkplek hebben door een gebrek aan een ergonomische werkplek of schreeuwende kinderen in de buurt, of omdat er voor bepaalde zaken fysieke interactie nodig is. Dit zijn de mensen die als eerst weer zullen terugkeren naar kantoor.’ 

Een coronaproof kantoor – hoe ziet dat eruit? 

‘De kantooromgeving zal heringericht worden met nieuwe faciliteiten om die anderhalve meter in acht te kunnen blijven houden. Denk aan het markeren van brede looproutes, vergaderruimtes die opnieuw moeten worden ingericht om samenkomsten, brainstormsessies of trainingen op een veilige manier te kunnen laten verlopen: niet alleen fysiek, maar ook digitaal. Geen smalle gangen dus en ruime werkplekopstellingen, zonder dat kantoren daar groot in hoeven investeren.’

Werken jullie ook aan langetermijnplannen? 

‘Absoluut, want ook daar is behoefte aan. Naast de focus op het herinrichten van kantoren zijn er gebouweigenaren die bij ons aankloppen voor ontwerpen en concepten die werken op lange termijn. Die samen met ons willen kijken naar hoe er geïnvesteerd kan worden in een technisch slim pand, die niet alleen coronaproof is in de huidige situatie maar daardoor ook bestand is een tegen eventuele nieuwe uitbraak. Denk aan touchless-systemen om fysiek contact te beperken en in-house apps om werkplekken te reserveren. Zo werken we bijvoorbeeld momenteel met onze eigen app Host. Daarin kun je bijvoorbeeld een werkplek reserveren, zien hoe druk het is op kantoor en het werkt meteen als intern communicatiemiddel. Daar waren we ook vóór de crisis al mee bezig, maar daar is door de situatie nu alleen maar meer vraag naar.’

Wat voor invloed zullen die maatregelen gaan hebben op onze manier van werken op kantoor?

‘Als je een kantoor gaat herinrichten of panden gaat bouwen die technologisch voorbereid zijn op dit soort crisissen, vergt dat niet alleen een compleet nieuwe handleiding voor het gebruik van dit soort faciliteiten, maar ook een begeleiding in het gedrag van werknemers. Daarvoor hebben we zogeheten Change Managers in ons team, consultants die dit soort veranderingen begeleiden, door protocollen op te stellen en surveys te houden onder werknemers om te kijken waar er behoefte aan is en zo nodig workshops hierin te geven. En dat kan nog steeds heel goed online.’ 

Zal de manier van werken ook na het virus blijvend veranderen en zo ja, hoe zal deze nieuwe manier van werken eruit gaan zien?

‘Ja, dat is de voorspelling. We hebben hier een whitepaper over geschreven, genaamd: The Office Reset. Trends die normaalgesproken nog jarenlang hadden moeten ontwikkelen, zoals locatieonafhankelijk werken, zijn in een enorme stroomversnelling terechtgekomen. Onze voorspelling is dat thuiswerken een groter onderdeel zal worden van de werkcultuur en dat kantoren blijvend anders ingericht en gebruikt zullen worden, ook als het virus niet meer heerst. Flexibel werken wordt steeds normaler, gebouwen worden slimmer gemaakt, er komt meer focus op gezondheid en hygiëne en maximale bezetting zal een andere betekenis krijgen dan vóór het virus.’

Wat voor invloed zal dat hebben op de gezondheid van werknemers? 

‘Dat is iets waar we ook veel aandacht aan besteden. Zo hebben we een Healthy Office-onderzoek gedaan en geven we advies over hoe we tijdens een werkdag zo gezond mogelijk blijven. We horen nu steeds vaker dat een manager bijvoorbeeld zegt: ‘Help, mijn werknemer is om 11.00 uur ‘s ochtends een rondje aan het joggen, wat nu?’ Terwijl we juist wanneer we thuiswerken, meer stilzitten en minder bewegen dan wanneer we in een kantooromgeving zijn. De tips en adviezen die we daarover geven, zullen ook straks in het ‘nieuwe kantoor’ van kracht blijven. Dus doe een conference call eens wandelend, of ga een half uurtje yoga’en tussen de middag. Die beweging is essentieel om alert te blijven en zorgt daarnaast voor productievere medewerkers.’

Lees ook: Wat als: we nog langer moeten thuiswerken?