Ook op de werkvloer verandert er veel: de afgelopen jaren is er bijvoorbeeld veel te doen geweest over kunstmatige intelligentie die werknemers steeds meer taken uit handen neemt.

Maar wat houdt deze ontwikkeling in en hoe kun je hier als werknemer én werkgever het beste mee omgaan? Volgens het Rathenau Instituut, een organisatie die zich bezighoudt met onderzoek naar en debat over de impact van wetenschap, innovatie en technologie op de samenleving, overkomt technologie ons niet, maar hebben we zelf de keuze. Als het op technologische innovatie en robotisering aankomt, is het instituut duidelijk: ‘bezint eer ge begint.’ Dus is het goed om te weten wat robotisering nu eigenlijk inhoudt.

Robotisering: wat is dat eigenlijk?

Als we spreken over nieuwe technologieën en robotisering, hebben we het over een proces waarbij steeds meer werkzaamheden worden uitgevoerd door geautomatiseerde systemen, computers en robots. Dit kan betekenen dat deze werkzaamheden volledig geautomatiseerd worden, of dat er toch nog mensen bij aan te pas komen.

De productiesector is hier een goed voorbeeld van. Zo zijn las-en soldeerwerkzaamheden in de auto-industrie al jaren geleden geautomatiseerd. Ook IT-bedrijven, waar controlerende- en administratieve taken worden uitgevoerd door geautomatiseerde data-programma’s, zijn een toonbeeld van robotisering en automatisering.

Nederland flink gedigitaliseerd

Uit het onderzoeksrapport ‘Robotisering en automatisering op de werkvloer’ blijkt dat we in Nederland op grote schaal gebruik maken van nieuwe technologieën. Sterker nog: we zijn zelfs één van de meest gedigitaliseerde economieën van de wereld. Niet gek, want robots zijn betrouwbaar, goedkoop, snel, nooit ziek, werken 24 uur per dag en vragen nooit om loonsverhoging. Maar moeten Nederlandse werknemers dan vrezen voor hun banen? Gelukkig is dit is nog niet per se aan de orde, want robotisering biedt juist ook mooie, nieuwe kansen.

Nieuwe vormen dienstverlening

Zo zal in de toekomst door middel van kunstmatige intelligentie op nieuwe manieren gewerkt worden met het verzamelen, bewerken en samenvoegen van informatie. Hierdoor kunnen robots bedrijven helpen om betere diensten te verlenen. Maar dit gebeurt vaak wel in samenwerking met mensen. Hier liggen mooie kansen voor werknemers, waarbij zij door aan de slag te gaan met verschillende nieuwe technologieën, kunnen gaan werken in hele nieuwe beroepen.

Denk bijvoorbeeld aan Big Data met blockchain-technologie in het bankwezen. Dit leidt tot compleet nieuwe vormen van dienstverlening. Een ‘robot’ als collega is dus niet per se een bedreiging – mits deze ‘nieuwe collega’ op een goede manier wordt geïntroduceerd natuurlijk.

Goede voorbereiding is het halve werk

Bij de door het Rathenau Instituut onderzochte Nederlandse bedrijven zijn op het eerste gezicht de gevolgen van robotisering en automatisering op de werkvloer beperkt. Maar uit ander onderzoek blijkt dat werknemers wel degelijk geraakt worden wanneer hun baan van karakter verandert door automatisering.

Het is daarom van belang dat werkgevers hun werknemers goed voorbereiden op de introductie en implementatie van nieuwe technologie. Dit kan alleen wanneer zij zelf ook goed voorbereid zijn. Een goede technologische businesscase is hierbij essentieel: welke technologie is van belang, wat is de invloed ervan op bedrijfsprocessen én, niet onbelangrijk, wat is de impact op het personeel? Want werknemers zijn uiteindelijk degenen die met de nieuwe technologie moeten gaan werken.